Tijdens ons jaarlijkse diner pensant gingen zo’n veertig bestuurders en toezichthouders uit het hbo met elkaar in gesprek over de toekomst van de sector. De avond bracht gedeelde zorgen én een gezamenlijk besef van verantwoordelijkheid.
De uitdagingen zijn groot:
- 📉 Dalende studentenaantallen (van 491.000 in 2021 naar 410.000 in 2030)
- 💸 Bezuinigingen
- 🌍 Wet Internationalisering in Balans
Tegelijkertijd groeit het strategisch belang van onderwijs, onderzoek en innovatie – mede door internationale spanningen en de roep om meer weerbaarheid en autonomie.
In de gesprekken klonk breed de oproep tot meer landelijke afstemming. Strategische keuzes over het onderwijsaanbod moeten vaker sector- en regio-overstijgend worden gemaakt.
Voor toezichthouders betekent dit een verbreding van hun rol: niet alleen toezien op de eigen instelling, maar ook meedenken over het grotere geheel. Hoe ziet het hbo eruit over tien jaar – en welke keuzes zijn daar nú voor nodig?
Samenwerking is essentieel. Grote instellingen kunnen kleinere ondersteunen, bijvoorbeeld via gezamenlijke backofficefuncties. Maar voor echte zelfregie is meer nodig dan tot nu toe is gedaan.
Er ligt een kans – én opdracht – om als toezichthouders samen met bestuurders een ‘coalition of the willing’ te vormen. Om beweging te brengen, voorbij de grenzen van de eigen instelling.